W ostatnich dniach schody przy ulicy Tatrzańskiej w krakowskim Podgórzu znów znalazły się w centrum uwagi. Przemalowanie ich na barwy narodowe wywołało gorącą dyskusję, którą śledzą nie tylko mieszkańcy dzielnicy, lecz także miłośnicy miejskich przestrzeni z całego Krakowa. Dla jednych to gest patriotyczny, dla innych – nieprzemyślana samowolka, która przekreślałaby artystyczny dorobek tego miejsca. Sprawdziliśmy, co się wydarzyło i co dalej planują urzędnicy.

Od ulicznej galerii do symbolu Podgórza

Początki popularności schodów Tatrzańskich sięgają 2013 roku, gdy w ramach miejskiego festiwalu ArtBoom zamieniły się w niezwykłą kolorową instalację. Poszczególne stopnie ozdobiono cytatami znanych polskich poetów, m.in. Miłosza, Makuszyńskiego i Szymborskiej. Inicjatorzy projektu chcieli sprawić, by mieszkańcy i turyści zatrzymywali się tu na dłużej, szukając inspiracji w codziennym otoczeniu. Przez lata schody stały się nie tylko lokalną ciekawostką, ale i stałym punktem na trasach spacerowych oraz fotograficznych mapach Krakowa.

Z czasem intensywnie użytkowana farba zaczęła się ścierać, a kolejne próby odnowienia – w tym finansowane z budżetu obywatelskiego – nie dawały trwałego efektu. Coraz częściej pojawiały się głosy, że schody wymagają nie tylko nowych kolorów, ale i przemyślanej koncepcji na ich przyszłość.

Nieoczekiwana zmiana, lawina reakcji

Niespodziewanie, w ostatnim tygodniu schody zostały pomalowane na charakterystyczne biało-czerwone pasy. Akt ten – dokonany bez jakiejkolwiek zgody miasta – natychmiast zwrócił uwagę zarówno instytucji, jak i okolicznych mieszkańców. Urzędnicy miejscy potraktowali sprawę poważnie: Zarząd Dróg Miasta Krakowa zgłosił incydent na policję, podchodząc do niego podobnie jak do przypadków nielegalnego graffiti. Dodatkowo dokładnie udokumentowano zmiany, by mieć podstawę do ewentualnego przywrócenia poprzedniego wyglądu schodów.

Jednocześnie Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania rozpoczęło prace mające przywrócić schodom dawny wygląd. Sprawa stała się lokalnym tematem numer jeden, a w mediach społecznościowych zaroiło się od zdjęć i komentarzy.

Lokalne głosy: od wściekłości po dumę

Reakcje mieszkańców Podgórza okazały się bardzo zróżnicowane. Część osób wyraża rozczarowanie z powodu utraty oryginalnej, pełnej kolorów formy – ich zdaniem to właśnie malarska fantazja i cytaty znanych poetów były największym atutem tego miejsca. Inni podkreślają, że choć biało-czerwone schody mogą nawiązywać do narodowych wartości, to nieprzemyślana samowolka nie jest sposobem na wprowadzanie zmian w przestrzeni publicznej. Często powraca wątek braku konsultacji oraz potrzeby utrzymania miejskich atrakcji w dobrym stanie przez dłuższy czas.

Nie brakuje również głosów doceniających gest anonimowego malarza, pod warunkiem jednak, że wszelkie zmiany będą uzgadniane z mieszkańcami i lokalnymi instytucjami.

Perspektywa na kolejne lata: jak zadbać o schody?

Obecna sytuacja skłania do szerszej refleksji nad przyszłością schodów Tatrzańskich. Paweł Kubisztal, reprezentujący stowarzyszenie Podgórze.pl, zwraca uwagę na dwa główne wyzwania: wysokie koszty renowacji i trwałość artystycznych realizacji na świeżym powietrzu. Jego zdaniem, miasto powinno przede wszystkim zadbać o regularne utrzymanie schodów, a ewentualne kolejne projekty powinny być konsultowane ze środowiskiem lokalnym. Kluczową rolę mogą tu odegrać też inspirujące cytaty, które przez lata przyciągały spacerujących i turystów.

Jak podkreślają lokalni aktywiści, przyszłość schodów zależy nie tylko od kwestii technicznych, ale i wspólnej decyzji co do ich tożsamości – czy mają pozostać artystycznym projektem, czy nabrać nowego, być może bardziej symbolicznego charakteru.

Miasto na rozdrożu: bezpieczeństwo czy sztuka?

Stanowisko Zarządu Dróg Miasta Krakowa nie pozostawia wątpliwości – dla urzędników priorytetem pozostaje bezpieczeństwo użytkowników schodów. Kwestie estetyki czy wyboru motywów artystycznych schodzą na drugi plan, choć nie są zupełnie ignorowane. Cała sytuacja pokazuje, jak trudno pogodzić potrzeby mieszkańców, oczekiwania turystów i obowiązki miasta w zakresie zarządzania przestrzenią publiczną. Przykład schodów Tatrzańskich to lekcja dla wszystkich, którzy chcą łączyć sztukę z codziennym życiem miasta.

Co dalej? Schody przy ul. Tatrzańskiej pozostają symbolem Podgórza – i wyzwaniem dla Krakowa. Przypadek z biało-czerwoną przemianą pokazuje, jak ważna jest otwarta rozmowa o miejskich przestrzeniach i ich roli w integracji mieszkańców. Bez względu na ostateczną decyzję, warto pamiętać, że to właśnie wspólne działania i szacunek dla lokalnych tradycji sprawiają, że takie miejsca mają szansę przetrwać i pozostać inspiracją dla kolejnych pokoleń.